Endüstri liderlerinin iş ve teknoloji trendlerini daha derin bir şekilde anlamasına yardımcı olmak amacıyla kritik iş ve teknoloji konularında karar vermeye yardımcı olacak bilgiyi sağlamayı hedefleyen Infosys Bilgi Enstitüsü (The Infosys Knowledge Institute -IKI), yapay zekanın iş yapmaya etkisi, pazar olgunluğu ve beklentileri konusunda uluslararası bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırma, dünya çapında 1.600 üst düzey karar vericiye yapılan anket neticesinde elde edilen sonuçları içermektedir.

Rapor, bir kuruluşun gelir artışı ile yapay zeka olgunluğu arasında net bir bağlantı olduğunu ortaya koymaktadır. Son üç yılda gelirlerinde daha hızlı artış belirten işletmelerin yapay zeka konusunda daha ileride oldukları görülmektedir. Yapay zeka, inovasyon için uzun vadeli stratejik bir öncelik olarak algılanıyor; ankete katılanların %76’sı yapay zekanın kuruluşlarının stratejisindeki başarının temelini oluşturduğuna inanırken %64’ü kuruluşlarının gelecekteki büyümesinin büyük ölçüde yapay zekanın benimsenmesine bağlı olduğuna inanıyor. Etik ve işle ilgili endişeler varken (ankete katılanların %62’si yapay zekanın başarısını sağlamak için katı etik standartlara ihtiyaç duyulduğuna inanıyor) yanıt verenlerin çoğu yerinden edilmiş çalışanları daha değerli işlerle yeniden yerleştirme konusunda iyimser görünüyor. Katılımcıların %85’i çalışanlarını yapay zekanın faydaları ve kullanımı hakkında eğitmeyi planlıyor. Ayrıca rolleri yapay zeka teknolojileriyle değiştiren şirketlerin %80’i, yerinden edilmiş çalışanları yeniden eğitmeyi veya yeniden görevlendirmeyi planladığı görülmektedir.

Araştırmanın Ana Bulguları

  • İşletmeler, ilerleyen dönemlerde yapay zekanın benimsenmesinin ve kullanımının artışında gözle görülür bir büyümek beklemektedir. Yapay zeka teknolojilerini halihazırda kullanmış veya kullanma planları olan kuruluşlar, maliyetlerde %37’lik bir düşüşün yanı sıra 2020’ye kadar gelirlerinde ortalama %39’a varan artışlar görmeyi bekliyor. Bilişim teknolojileri ve karar vericilerin %76’sı, yapay zekayı kuruluşlarının başarısı için çok önemli görüyor.
  • Araştırmada ortaya çıkan ilginç bulgulardan bir tanesi de işletmelerin beceri geliştirmeye yatırım yapmayı planlaması. Şirketlerin rollerini yapay zeka ile değiştirdiği durumların %80’inde kuruluşlar çalışanları işte tutmak için yeniden görevlendiriyor veya yeniden eğitiyor. Araştırmaya göre, daha az yapay zeka ile ilgili beceriye sahip kuruluşların, yapay zekanın benimsenmesinden etkilenen çalışanları yeniden görevlendirme olasılığı daha yüksekken, daha fazla yapay zeka ile ilgili beceriye sahip olanların çalışanları yeniden eğitme olasılığı daha yüksek. Çalışanlarını elde tutmayı ve yeniden eğitmeyi planlayan önde gelen endüstriler ise şöyle sıralanmaktadır:
    • Hızlı tüketim malları (%94)
    • Havacılık ve otomotiv (%87)
    • Enerji, petrol ve gaz (%80)
    • Eczacılık ve yaşam bilimleri (%78)
  • Araştırma, yapay zekanın başta Çin (%95), Fransa (%90), Almanya (%89), İngiltere (%82) ve ABD (%76) olmak üzere işgücüne daha fazla yatırıma neden olacağını ortaya koyuyor.
  • Yapay zekanın başarısı için etik kaygıların ele alınmasının önemli olduğu araştırma sonucunda ortaya çıkan bulgulardan biridir. Ankete katılanların üçte ikisinin yapay zeka ile ilgili etik konuları tam olarak dikkate almadığı görülmektedir. Hatta katılımcıların %90’ı kuruluşlarındaki çalışanların; %88 ise müşterilerinin ve tedarikçilerinin yapay zekayı benimsemeyle ilgili zorluk veya endişelerle karşı karşıya olduğunu belirtmektedir. Toplamda, %53’ü etik kaygıların yapay zeka teknolojisinin etkili bir şekilde uygulanmasının önünde önemli bir engel olduğu konusunda hemfikir.
  • Pazar ve sektör sonuçları farklılıklar göstermektedir. Yanıtlara göre, Hindistan ve Çin’deki şirketlerin yapay zeka kullanımı söz konusu olduğunda sektördeki rakiplerinin önünde olduklarını söyleme olasılıkları çok daha yüksek. Hindistan ve Çin’in ardından Almanya, ABD, İngiltere, Fransa geliyor. Hızlı tüketim malları (%57) ve telekomünikasyon (%48) sektörleri ise yapay zekanın sektörlerini bozduğunu belirtmektedir. İlaç ve yaşam bilimleri sektörleri ise beklentilerine göre çalışan yapay zeka teknolojilerinin en geniş şekilde kullanıldığını belirterek en yüksek Yapay Zeka Olgunluk Endeksi puanlarını elde ettiklerini belirtmektedir.
  • İşletmeler, yapay zeka yolculuğunun başlangıcında: Yapay zeka teknolojilerini kullanan her on kişiden yalnızca biri, kuruluşlarının yapay zekanın mevcut avantajlarını ve yeteneklerini tam olarak en üst düzeye çıkardığına inanıyor. Çoğunluk (%90), kuruluşlarındaki çalışanların yapay zekanın benimsenmesiyle ilgili zorluklar veya endişelerle karşı karşıya olduğunu bildiriyor. Ankete katılan her on kişiden yaklaşık dördü, uygulama süresinin, kullanım kolaylığının ve diğer sistem ve platformlarla birlikte çalışabilirliğin, yapay zekanın organizasyonlarında etkili olabilmesi için en fazla iyileştirme gerektiren alanlar olduğuna inanıyor. Veri güvenliği (%43), iş güvenliği (%40) ve ücret oranları (%30) konuları ise işgücünün en önemli endişelerinin başında gelmektedir.

Anketin diğer bulguları incelendiğinde ortalama olarak, ankete katılan şirketler geçen yıl yapay zekaya 6,7 milyon dolar yatırım yapmış ve ortalama iki yıldır aktif olarak yapay zekayı kullanıyor. Bilişim Teknolojileri departmanı, yapay zekayı en çok benimseyen (%69) departman. Bunu operasyon (%34), iş geliştirme (%33), pazarlama (%29) ve ticari, satış ve müşteri hizmetleri (%28) takip ediyor.

Katılımcıların %88’i, kuruluşlarının, müşterilerinin ve tedarikçilerinin yapay zekanın benimsenmesiyle ilgili zorluklar ve endişelerle karşı karşıya olduğunu da belirtiyor. Yüzde 38’i teknolojiye genel bir güvensizliği işaret ederken, on kişiden dördü, yapay zekanın faydaları ve kullanım amacını anlamadıklarını ifade ediyor. Benzer bir oran (%37), çalışanların makinelerden ziyade insanlarla birlikte çalışmayı ve onlarla etkileşim kurmayı tercih ettiklerini gösteriyor.

Genel olarak çalışma, yapay zekanın iş büyümesinde oynayabileceği rolü, insanlara mevcut işlerinin ve eğitimlerinin sağladığından daha fazlasını yapma fırsatları yarattığını ve uzun vadeli makro çerçevede faydaları sağladığını gösteriyor.

Çalışmayı gerçekleştiren kuruluş olan Infosys Başkanı Sandeep Dadlani, bu çalışmayı, “Yapay Zekanın benimsenmesi artıyor ve işletmelerin anlamlı ve yaratıcı bir değişim elde etmek için yavaş yavaş yaptıkları yapay zeka yatırımlarını görmekten heyecan duyuyoruz. Başarılar dikkat çekicidir ve yapay zekanın getirdiği fırsatlar çok geniştir. Yapay zekanın olgunlaştığını ve ivme kazandığını gördükçe, araştırmamız önümüzdeki dört yılda ilgide daha fazla artışa ve yapay zekanın benimsenmesiyle elde edilebilecek önemli değer ve faydalar hakkında genel bir yükselişe tanık olacağını gösteriyor. Bu nedenle bir endüstri olarak, yapay zekanın toplumun her kesiminde ahlaki ve etik olarak geliştirilmesini ve çalışanların bu yolculuğun merkezinde olması için gerekli eğitimlerin aktif bir şekilde tasarlanması için gerekli adımları atmalıyız. ” şeklinde yorumluyor.

Yapay zekanın dünya genelinde geldiği yer ve aslında gelecekte iş yapma şekillerimizdeki konumu bu çalışmada da ortaya konmuştur. Türkiye genel anlamıyla bu konuda birçok ülkenin gerisinde kalmaktadır ama çalışmalarını sürdürmektedir. Biz de ATSO olarak Bilim Üniversitesi ve ANTGİAD ile bir Yapay Zeka Protokolü imzaladık ve bu sayede üyelerimizin yapay zeka konusunda bilinçlenmesini ve kendi işlerinde kullanabilmeleri için elimizden gelen desteği sağlamayı hedefliyoruz.

Seçil Gülbudak Dil

Müşavir