Enflasyon sepeti olarak da bilinen “Tüketici Fiyat Endeksi Madde Sepeti”, TÜİK tarafından belirlenen 415 adet ana ürün grubundan oluşmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay düzenli olarak açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ise söz konusu 415 adet ürün grubunun yer aldığı enflasyon sepetindeki fiyat değişimlerine göre belirlenmektedir. Enflasyon sepetinde yer alan ürün grupları ve ağırlıkları, dönemsel ve mevsimsel değişimlere göre güncellenirken, ağırlığı azalan ürünler sepetten çıkartılıp yerine ağırlığı artan ürün yada ürün grupları dahil edilmektedir.
En son 03 Şubat 2021 tarihinde TÜİK tarafından yapılan güncelleme ile konut, haberleşme, ev eşyası gruplarının ağırlığı artarken, alkollü içecekler ve tütün, giyim ve ayakkabı, eğitim, lokanta ve oteller gibi grupların ağırlığı azaltılmıştır.
Söz konusu değişiklik ile ürün gruplarının ağırlıkları, ulaştırma için %15,49, konut için %15,36, ev eşyası için %8,64, lokanta ve oteller için %5,91, giyim ve ayakkabı için %5,87, alkollü içecekler ve tütün için %4,88, çeşitli mal ve hizmetler için %4,73, haberleşme için %4,64, eğlence ve kültür için %3,01 ve eğitim için %2,28 olarak belirlenmiştir.
Tüketicinin Sepeti Boş Kaldı
Covid-19 pandemisi ile birlikte zor dönemler geçiren ve ekonomik sıkıntı yaşayan tüketicilerin, sürekli yükselen enflasyon nedeniyle satın alma güçlerinde de ciddi kayıplar meydana gelmektedir.
TÜFE sepetinde yer alan 415 adet ürün ve ürün grubunun fiyat değişimleri incelendiğinde Temmuz ayında yalnızca 19 adet ürününün fiyatı geçen yıla göre azalış gösterirken, 396 adet ürünün fiyatında artış gözlenmiştir.
Fiyatı en çok artan ürünler incelendiğinde ise herhangi bir gruba girmeye “diğer sağlık ürünleri” %412.53 ile yıllık bazda en fazla artış gösteren ürün grubu olurken bu ürünü %99.37 yıllık fiyat artışı ile benzinli otomobil ve %98.63 yıllık fiyat artışı ile televizyon takip etmektedir.
Mevsim Ürünleri Mevsiminde de Tüketilemiyor
Yaz aylarının gelmesi ile birlikte kış aylarında yetiştirilen portakal, mandalina, pırasa, ıspanak gibi ürünlerin fiyat değişimleri sepette yer almazken, bu ürünlerin yerini yaz aylarına özgü yeşil fasulye, karpuz, kavun, şeftali gibi mevsim ürünleri devralmaktadır.
TÜİK tarafından açıklanan enflasyon verilerine göre Temmuz ayında yıllık enflasyon %18,95 olarak gerçekleşirken, özellikle enflasyon sepetinde yer alan ve tüketicilerin ancak yaz mevsiminde tüketme imkanı bulabildiği mevsimsel ürünlerin fiyatlarındaki ortalama üzeri artışlar dikkat çekmektedir.
TÜFE enflasyon sepetinde yer alan ve özellikle yaz aylarında üretilen ve tüketilen ürünler ele alındığında, salatalık geçen yılın Temmuz ayına oranla %82,98 fiyat artışı ile listenin başında yer alırken, bu ürünü %73.23 yıllık fiyat artışı ile şeftali ve %48.03 yıllık fiyat artışı ile kiraz takip etmektedir. Listede yer alan diğer ürünlere bakıldığında tüketicilerin yalnızca mevsiminde tüketme şansı bulabildiği sebze ve meyvelerin fiyatlarında geçen yıla oranla yaşanan yüksek artışlar, özellikle dar gelirli vatandaşların sepetinin boş kalmasına neden olmuştur.
Araştırma ve Ticaret Geliştirme Müdürlüğü
