Son yıllarda artan e-ticaret alışkanlığı, içinde bulunduğumuz pandemi dönemi ile önemli bir hızlanma kaydetti ve tüketici alışveriş alışkanlıklarında önemli bir değişikliğe olanak sağladı. Şirketler tarafında da bu dönüşüme uyum sağlayanların bu zorlu pandmei döneminde ayakta kaldığı her geçen gün daha da belli oldu.
Türkiye’de de oldukça artan e-ticaret alışkanlığı, son yıllarda popülaritesi artan Black Friday döneminde tavan yapmaktadır. Önceleri sadece ABD’de kutlanan Black Friday zamanla tüm dünyaya yayılır oldu. Kasım ayının son haftalarına denk gelen bu Black Friday gününde mağazalar büyük indirimlerle (?) önemli gelirler elde etmektedir. Kasım ayının 11. günü (11.11) de ayrıca alışveriş günü olarak kutlandığı için kasım ayı genel olarak ticarette özellikle de perakendecilerde önemli bir dönemdir. İçinde bulunduğumuz süreçte de e-ticaret bu dönemin çok önemli bir kısmını üstlenmiş durumdadır. Black Friday gününde tüketiciler fiziksel mağazaları tercih etmediği için e-ticaret şirketleri yüksek ziyaretçi sayısı bekliyordu ve açıklanan sayılar da bu beklentinin karşılandığını göstermekte.
Dijital müşteri deneyim platformu Insider, 25 ülkede farklı sektörlerdeki 800’den fazla müşterisinden aldığı veri ile hazırladığı 2020 Black Friday trendlerini açıkladı. Insider verilerine göre bu yıl dünya genelinde Black Friday satışlarından elde edilen gelir 2019 yılına kıyasla %36,31 artış göstermiştir. Türkiye’de ise bu artış %9,63 düzeyindedir.
Insider ayrıca ürün bazlı dönüşüm oranlarını da hesaplamıştır. Dönüşüm oranı (Conversion rate), web sitesini kaç kişinin ziyaret ettiği ve bunların kaçının ürün satın aldığı ya da bültene abone olduğu hakkında bilgi veren önemli bir istatistiktir. Indiser’ın raporunda, Türkiye’de geçen yıla göre dönüşüm oranındaki en büyük artışın ev ve mobilya ürünlerinde yaşandığı görülmektedir. Yani ev ve mobilya ürünleri ile ilgili siteyi ziyaret edip, satın alan kişi sayısı geçen yıla göre %45,75 artmıştır. Ev ve mobilya ürünlerini sırasıyla ayakkabı, takı ve aksesuar, kozmetik ve spor ürünleri takip etmektedir. T
Grafik: Ürünlerin geçen yıla göre dönüşüm oranları
E-ticaret metriklerinde kullanılan bir başka gösterge ise “hemen çıkma oranı”dır (bounce rate). Hemen çıkma oranı, bir siteyi ziyaret edenlerin, açılış sayfası haricinde başka bir sayfayı ziyaret etmeden, siteden ayrılma yüzdesini göstermektedir. Bu oran dünya genelinde %3,71 oranında düşmüştür. Hatta bu düşüş mobil cihazlarda %5,23 seviyelerindedir. Türkiye’de ise globale nazaran farklı bir seyir gözlemlenmiş %0,52’lik bir atış yaşanmıştır. Yani Türkiye’de insanlar geçen yıla göre bu sene %0,52 daha fazla siteye girip herhangi bir işlem yapmadan geri çıkmıştır.
Dünya genelinde alışveriş sepetindeki en büyük artış sırasıyla elektronik aletler ve ayakkabılarda olmuştur. Türkiye’de ise ortalama sepet değerindeki en büyük artış, %35,97 ile ev ve mobilya ürünlerinde ve %29,93 ile elektronik aletlerde gözlemlenmiştir.
Alışveriş sırasında kullanılan cihazlar baz alındığında, dünya genelinde ortalama sepet tutarında düşüşler gözlemlenmiştir. En fazla düşüş, %15,47 ile tabletteki ortalama sepet tutarında yaşanmıştır. Dünya genelinde masaüstü bilgisayarlarda ortalama sepet tutarı %5,59, mobil cihazlarda %0,56 düşmüştür. Türkiye’de ise tam tersi tüm kanallarda yapılan alışveriş tutarlarında artış gözlemlenmiştir. Türkiye’de ortalama sepet tutarında en fazla artış %24,02 ile masaüstü kullanıcılarında görülmüştür. Ortalama sepet tutarı mobil cihazlarda %17,18, tablette ise %7,35 artmıştır.
Tablo: Sepet tutarındaki değişim
| Sepet tutarındaki değişim (2019-2010) | |||
| Masaüstü | Tablet | Mobil | |
| Dünya | -5,59% | -15,47% | -0,56% |
| Türkiye | 24,02% | 7,35% | 17,18% |
Raporda en dikkat çekici bulgu ise online ziyaret sayılarında yaşanan artışlardır. Online ziyaret sayısı geçtiğimiz yıla göre dünya genelinde ortalama %12,28, Türkiye’de ise %5,91 oranında arttı. Insider raporuna göre, bu yıl mobil ziyaretlerde dünya genelinde %71,90, Türkiye’de %49,23’lük önemli artışlar gözlemlenmiştir.
Tablo: Online ziyaret sayısındaki değişim
| Online ziyaret sayısındaki değişim (2019-2010) | ||
| Genel | Mobil | |
| Dünya | %12,28 | %71,90 |
| Türkiye | %5,91 | %49,23 |
Tüm bu değerler gösteriyor ki e-ticaret günümüzde de gelecekte de hayatımızda önemli bir yer edinecektir. Tüketici olarak e-ticaret alışkanlıkları kazanmak özellikle zamandan kazanç ve oturduğun yerde tek hamle ile satın alma kolaylığı sağladığı için önemli bir yer tutmaktadır. Satış kanallarının sunduğu kolay iade ve değişim süreçleri de tüketicilerde bu alışkanlıkların yerleşmesinde önemli bir etkendir. E-Ticaretin bir diğer ayağı olan satıcılar da satışlarını artık bu platforma taşımak ve burada geliştirmek zorundadır. Her geçen gün artan e-ticaret alışkanlığı pandeminin de etkisi ile bu süreci zorunlu kılmıştır. Şirketlerin ve markaların bu süreçte pazarlama stratejilerini, kişiselleştirme yoluna doğru evriltmeleri daha doğru ve daha fazla sayıda müşteriyi çekmek adına önemli bir politika olacaktır.
Kaynak: Webrazzi
Seçil Gülbudak Dil
ATSO Müşaviri
