Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Ocak ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 2020 yılına beklentilerin üzerinde bir enflasyonla başlandığını belirten Başkan Çetin, Merkez Bankası tarafından yıl sonunda hedeflenen tek haneli enflasyon için para ve maliye politikasında disiplinin önemine vurgu yaptı.

Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti;

“TUİK tarafından yapılan açıklamaya göre 2020 Ocak ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de %1,35, Yİ-ÜFE’de %1,84 olmuştur. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında %12,15, yurt içi üretici fiyatlarında %8,84 olarak gerçekleşmiştir.

Enflasyon sepetinde revizyon

TUİK’in enflasyon sepetinde revizyona gittiğini görüyoruz. Enflasyon sepetindeki revizyonda gıda ağırlığının %23.2’den %22.7’ye, konut grubu ağırlığının %15.1’den %14.3’e, ev eşyası ağırlığının %8.3’ten, %7.7’ye, ulaştırma grubu ağırlığının %16.7’den %15.6’ya çekilmesi, buna karşılık içki ve tütün ağırlığının %4.2’den %6’ya, lokanta-otel ağırlığının %7.8’den %8.6’ya çıkarılması Ocak ayı enflasyonuna az da olsa düşürücü yönde etki yapmıştır.

Ocak enflasyonunun 1 puanı gıda grubundan

Aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler %81,46 ile patlıcan, %35,81 ile domates ve %30,90 ile mandalina, en fazla düşüş gösteren seçilmiş ürünler giyim ürünleri olmuştur. Yıllık bazda ise en yüksek artışların sırasıyla %42,21 ile alkollü içecekler ve tütün, %15,11 ile eğitim gruplarında gerçekleştiği görülmüştür.

Ocak ayında %1.35 oranındaki aylık enflasyonun 1 puanı gıda grubundan gelmektedir. Gıda grubunda, özellikle taze meyve ve sebzede iklim koşullarına bağlı mevsimlik enflasyon yükselişi beklediğimiz bir durumdu. Örtüaltı ürünlerin enflasyonu yükseltici etkisi Mart ayından itibaren yerini olumlu bir etkiye bırakacaktır.

Sebze meyvede enflasyon aylık %20, yıllık eksi %4,5

Ayrıca, sebze ve meyvede fiyatların geçen yılın altında kaldığına da dikkat edilmelidir. Nitekim taze sebze ve meyvede aylık enflasyon %20 iken, yıllık enflasyon eksi %4.5 olarak gerçekleşmiştir. Gıda enflasyonunda asıl dikkat edilmesi gereken yer yıllık enflasyonun %23-%30 arasında gerçekleştiği bulgur, makarna, peynir, çay gibi ürünlerdir.

Ocak ayı enflasyonunda yukarı yönde etkili olan ulaştırma grubunda enflasyon otomobil fiyatları, uçak biletleri ve köprü geçiş ücretlerindeki artışlarla birlikte yükselmiştir. Uçak biletlerindeki artış aylık bazda %23.7, yıllık bazda %41’dir. Konut grubu enflasyonunda su tarifesindeki yükseliş ağırlıklı rol oynamıştır. Enflasyonda dikkat çekici diğer grup elektroniktir. TUİK verilerinde bilgisayar ve cep telefonlarında aylık %40 civarında fiyat artışı görülmektedir.

Üretici fiyatlarında artış eğilimi

Enflasyonda dikkat çekici diğer önemli gelişme üretici fiyatlarındaki artış eğilimidir. Yİ-ÜFE, 2020 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %1,84, yıllık %8,84 artış göstermiştir. Üretici enflasyonunda sırasıyla gıda, demir-çelik, enerji, tekstil, otomotiv fiyat artışları etkili olmuştur. Aylık enflasyon madencilik sektöründe %12,76, imalat sanayinde %8,45, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe %13,07 olarak gerçekleşmiştir.

Bu veriler ışığında 2020 yılında beklentilerin üzerinde bir enflasyonla başlamış bulunuyoruz. Merkez Bankası, yılın ilk yarısında çift haneli enflasyonun devam etmesini, enflasyonun yıl sonunda %8.2 düzeyine gerilemesini beklemektedir. Tek haneli enflasyon için para ve maliye politikasında disiplinin gerekli olduğu görülmektedir. 2020 yılında Çin ekonomisindeki ve dış politikadaki gelişmeler de makro ekonomi üzerinde etkili olacaktır. Bu koşulların ülkemiz için olumlu olmasını diliyorum.

Batı Akdeniz enflasyonu aylıkta Türkiye’nin altında, yıllıkta üstünde

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık %1,17, yıllık bazda %12,24 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyonun aylık bazda Türkiye ortalamasının altında, yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Batı Akdeniz, 26 bölge arasında aylık bazda 20.sırada, yıllık bazda ise 12.sırada yer almıştır.

Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle aylık bazda en yüksek artış %4,78 ile çeşitli mal ve hizmetler, %4,65 ile sağlık, %4,03 ile gıda ve alkolsüz içecekler harcama gruplarında olmuştur. Giyim ve ayakkabı grubunda ise %7,61, ev eşyası grubunda 1,06 düşüş gözlenmiştir. Yıllık enflasyonda en yüksek artış  %41,07 ile alkollü içecekler ve tütün, %16,33 ile konut ve %15,49 ile eğitim gruplarında gerçekleşmiştir. Diğer bölgelere göre bölgemiz enflasyonunun aylık ve yıllık olarak daha yüksek olduğu gruplar sağlık, eğlence, eğitim ve ev eşyası grupları olmuştur.