Deloitte, “Küresel Covid-19 Salgınının Türkiye’de Farklı Kategorilere Etkileri II” başlıklı çalışmasını Mayıs 2020 tarihinde yayımlamıştır. Söz konusu çalışma, internet, trafik verileri, sosyal medya etkileşimleri, arama motoru sonuçları, uygulama verileri, sektör temsilcileri ile yapılan görüşmeler ve Sensor Tower ile yapılan işbirliği sayesinde mobil uygulama kullanım verilerinden beslenmiştir.
Rapora Dair Özet Bulgular:
Evde yaşam
• Tüketicilerin sosyal alanlardan uzak durması ve evde çalışması sonrası evler uyunan ve ölü zaman geçirilen bir yerden çıkıp yaşamın merkezi haline gelmiştir. Özellikle Nisan ayında tüketiciler gıda alışverişinin ötesine geçerek evlerinde daha iyi vakit geçirmeye önem vermişler, bu nedenle dekoratif eşyalar, yeni mutfak aletleri gibi ev hayatını iyileştirecek yatırımlar yapmışlardır.
• Nisan ayı içerisinde tüketicilerin fiyat hassasiyeti artmıştır. Lüks tüketimlerden, yüksek fiyat segmentlerinden ve büyük kalem harcamalardan kaçıp daha küçük ve alt fiyat segmentlerine yöneldikleri gözlemlenmiştir.
• Evde geçirilen fazla zamanı değerlendirmek için artan bir şekilde hobi ürünlerine, online eğitime, internet TV gibi alanlara yönelimin arttığı gözlemlenmiştir. Az yapılan ya da satın alınan hizmetleri ise (yemek yapmak, ev temizliği, tamir vb.) tüketicilerin kendilerinin yaptıkları gözlemlenmiştir.
• Genel olarak tüketicilerin Mart ayındaki korku halinden endişeli bir hale doğru geçiş yaptıkları, fiyat hassasiyetlerinin arttığı, bazı harcamaların ötelendiği ve tasarrufa yöneldikleri görülmüştür.
Sosyal yaşam
• Salgının Çin’de yayıldığı dönemde Türkiye’de Şubat aylarında ikinci haftadan itibaren artan bir şekilde sosyal etkinliklere katılımlarda düşüş yaşanmıştır. Mart ayında artan bu trend önce ilk vakanın duyurulması ve sonrasında okullara ara verilmesi sonrasında hızlanarak ilerlemiştir. Nisan ayında sokağa çıkma yasakları hızla artan vaka ve ölüm sayıları sonrasında birçok sosyal alandan uzak durulmasına neden olmuştur. Sosyal yaşama bağlı restoran, otel gibi tüketici hizmetlerine olan talep düşmüş ve sınırlamalar sonrasında neredeyse durma seviyesine gelmiştir.
• Farklı ülkelerde yapılan öncül araştırmalar ve karşılaştırmalar tüketicilerin koydukları bu mesafenin bir süre daha devam edeceği ve tüketici hizmetlerinde toparlanmanın ilk tahminlere göre daha yavaş olacağını göstermektedir.
• İstihdam ve KOBİ sayılarında yüksek payı olan bu hizmetlerin ekonomiye etkileri olacaktır. E-devlet üzerinde yapılan salgın destekleri, sosyal yardım, işsizlik ödeneği gibi taleplerde iki kata yaklaşan artış salgının ekonomik etkilerinin işsizliğe yansımaya başladığını göstermektedir.
Ekonomi/Profesyonel yaşam
• Hizmet sektöründeki yavaşlamaya ek olarak sınırlamalar ile birlikte ticaret yavaşlamış ve dijital ortama kaymıştır. Bu noktada hazır olmayan ya da bu geçişi hızlı yapamayan sektörler ve firmalar kötü etkilenmişlerdir.
• Büyükşehirlere giriş-çıkışın sınırlanması sonrasında azalan mobilite nedeniyle ulaştırma alanındaki işletmelere olan talep durma noktasına gelmiştir.
• Durma noktasına gelen sektörler için kurtarma, ağır etkilenen sektörler için teşvik/destek paketlerinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
Mart-Nisan 2020 dönemi arasında dijital etkileşiminde en çok değişim görünen kategoriler
Çalışmanın baz ayı olan Ocak ile ilk çalışma dönemimiz Mart ve güncelleme dönemimiz Nisan ayları arasında kategorilerin değişimleri incelendiğinde; sürece adaptasyonda hızlı davranan ve geride kalan kategoriler öne çıkmaktadır.
Öne çıkan başarılı uygulamalar ve öneriler:
Raporda, talebin hızla dijital ortama kaydığı, toparlanmanın biraz daha uzun süreye yayılacağının görüldüğü bu dinamik ortamda öne çıkan başarılı uygulamalar ve öneriler; ev hayatına girmek ve hijyenik kalmak, yeni müşteriyi korumak, e-ticarette emeklemeden koşmaya başlamak, rekabet faktörü olarak teknoloji altyapısını oluşturmak, fiyat savaşına alternatifler bulmak, akıllarda kalmak, çok modelli e-ticaret yoluyla kapasite artırmak, kamu desteği ile ilgili görüşmeleri başlatmak olarak sıralanmaktadır.
ATSO Araştırma ve Ticareti Geliştirme Müdürlüğü
Kaynak: Deloitte
Raporun tamamına aşağıdaki linklerden ulaşılabilir:
kuresel-covid-19-salgininin-turkiyede-farkli-kategorilere-etkileri (3).pdf
kuresel-covid-19-salgininin-turkiyede-farkli-kategorilere-etkileri-sayi-2 (1).pdf
