Mayıs ayı Sektörel Güven Endeksi TÜİK tarafından 25 Mayıs 2021 tarihinde açıklandı. Açıklanan bültene göre hizmet ve perakende ticaret sektörlerinde güven endeksi düşerken inşaat sektöründe yükseldi.

Sektörel güven endeksleri hizmet, perakende ve inşaat sektörlerine uygulanan eğilim anketleri sonucunda elde edilmektedir. İşyeri eğilim istatistikleri kapsamında hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerine uygulanan aylık eğilim anketleri, girişim üst yöneticilerinin; girişimleri için mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerini ve yakın gelecek için beklentilerini ölçmeyi amaçlamaktadır.

Mevsim etkilerinden arındırılmış Hizmet Sektörü Güven Endeksi, 2021 yılı Mayıs ayında, geçen aya göre %1,1 düşerek 102,2 seviyesine gerilemiştir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 62,1 puan olan hizmet sektörü güven endeksi 40,1 puan yükselerek %64,6 oranında artmıştır. Ancak pandemi etkileri göz önüne alındığında 2020 yılı mayıs ayında henüz oldukça belirsiz olan bu ortamda özellikle hizmet sektöründe bu denli bir düşüş yaşanmış olması normaldir. Ancak 2019 yılı ile kıyaslandığında, mevcut güven endeksinin 2019 yılı seviyelerine geldiğini görebilmekteyiz.

Mevsimsellikten arındırılmamış hizmet sektörü güven endeksine bakıldığında ise 2021 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre 2,9 puan azalarak 105,5 puana düştüğü görülmektedir. 2020 Mayıs ayı verilerine göre incelendiğinde ise, %60 oranında arttığı gözlemlenmektedir.

İş durumu, talep (iş hacmi), çalışan sayısı, satış fiyatları, mevcut kaynaklarda bir değişiklik yapılmadan faaliyeti arttırabilme durumu, faaliyeti kısıtlayan faktörler, belirsizlik ve yatırım konularının incelendiği eğilim anketi kapsamında belirlenen hizmet sektöründe güven, pandemi sürecinin ilk zamanları olan Şubat 2020’de başlayan düşüşe kıyasla Mayıs 2020 itibarıyla toparlanmaya başlamış ve günümüzde 2019 seviyelerine yaklaşmıştır.

Mevsim etkilerinden arındırılmış Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi, 2021 yılı Mayıs ayında, geçen aya göre %2,1 düşerek 100,9 seviyesine gerilemiştir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 87,6 puan olan perakende ticaret sektörü güven endeksi 13,3 puan yükselerek %15,1 oranında artmıştır. Pandeminin henüz başlamadığı 2019 yılına göre kıyaslandığında ise perakende ticaret güven endeksinde %7,8 oranında düşüş gözlemlenmelidir.

Mevsimsellikten arındırılmamış perakende ticaret sektörü güven endeksine bakıldığında ise 2021 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre 2,6 puan azalarak 103 puana düştüğü görülmektedir. 2020 Mayıs ayı verilerine göre incelendiğinde ise, %7,3 oranında arttığı gözlemlenmektedir. 2019 Mayıs ile kıyaslandığında ise %12,6’lık bir düşüş göze çarpmaktadır.

İş durumu, iş hacmi (satışlar), stok seviyesi, sipariş miktarı, çalışan sayısı, satış fiyatları, mevcut kaynaklarda bir değişiklik yapılmadan faaliyeti arttırabilme durumu, faaliyeti kısıtlayan faktörler, sabit sermaye yatırımı ve belirsizlik konularının incelendiği eğilim anketi kapsamında perakende ticaret sektöründe güven, pandemi sürecinin ilk zamanları olan Şubat 2020’de mevcut durumun belirsizliği nedeniyle oldukça sert düşüşler yaşamıştır. Nisan 2020’de en düşük seviyesini gören endekse bu aydan sonra toparlanmaya geçmiş günümüze gelindiğinde 2019 yılı ilk ayları seviyelerine ulaşmıştır.

Mevsim etkilerinden arındırılmış İnşaat Sektörü Güven Endeksi, 2021 yılı Mayıs ayında, geçen aya göre %3 artarak 79,6 seviyesine yükselmiştir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 68,3 puan olan inşaat sektörü güven endeksi 11,3 puan yükselerek %16,6 oranında artmıştır. 2019 yılına göre kıyaslandığında ise inşaat güven endeksinde %31,1 oranında bir artış karşımıza çıkmaktadır.

Mevsimsellikten arındırılmamış inşaat sektörü güven endeksine bakıldığında ise 2021 yılı Mayıs ayında bir önceki ay seviyesini koruduğu görülmektedir. 2020 Mayıs ayı verilerine göre incelendiğinde ise, %14,8 oranında arttığı gözlemlenmektedir. 2019 Mayıs ile kıyaslandığında ise %27,9’luk bir artış göze çarpmaktadır.

İnşaat faaliyeti, faaliyeti kısıtlayan faktörler, sipariş düzeyi, çalışan sayısı, satış fiyatları, mevcut kaynaklarda bir değişiklik yapılmadan faaliyeti arttırabilme durumu, sabit sermaye yatırımı ve belirsizlik konularının incelendiği eğilim anketi kapsamında inşaat sektöründe güven, diğer sektörlerde olduğu gibi Nisan 2020’de keskin bir düşüş yaşamış ancak sonrasında toparlanarak 2019 seviyelerini bile aşmıştır.

Sektörel güven endeksleri genel olarak değerlendirildiğinde hizmet ve perakende ticaret sektörlerinde düşüşler yaşanırken pandemiden çok fazla etkilenmeyen inşaat sektöründe güvenin 2019 yılı seviyelerinin bile üstünde seyrettiği görülmektedir. Güven endeksi kapsamında yapılan eğilim anketleri sonucu daha detaylı incelendiğinde ise her sektörde son 3 aya yönelik iş durumu ile ilgili sorularda negatif yönlü bir hareketlilik yaşanırken geleceğe yönelik sorulardaki yüksek değerler her sektörde geleceğe yönelik olumlu bir algı oluştuğunu göstermektedir. İnşaat sektöründe yılın her ayında hizmet verilmesine karşılık hizmet sektöründe ve hizmet sektörü ile oldukça bağlantılı olan perakende ticaret sektöründe yaz aylarında hareketlilik gözlemlenmektedir. Bu nedenle önümüzdeki dönem için sektörler olumlu sonuçlar beklemektedir.

Seçil Gülbudak Dil

Müşavir