Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Mart ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Mart ayı enflasyonunun önemli oranda işlenmiş gıda ürünleri kaynaklı olduğunu kaydeden Başkan Çetin, temel gıda ürünlerine dönük stratejik yatırımların gerçekleştirilmesinin önemine dikkat çekti.
Başkan Davut Çetin, açıklamasında şunları kaydetti:
“2018 Mart ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de %0,99, Yİ-ÜFE’de %1,54, yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında %10,23, Yİ-ÜFE’de %14,28 oranlarıyla beklentilerin biraz üzerinde gerçekleşmiştir.
Enflasyon özellikle işlenmiş gıda ürünleri kaynaklıdır
Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Mart ayında endekste yer alan gruplardan, gıda ve alkolsüz içeceklerde %2,03, sağlıkta %1,90 ve giyim ve ayakkabıda %1,05 artış gerçekleşmiştir. Yıllık bazda ise en yüksek artışların sırasıyla %15,41 ile ev eşyası, %13,41 ile ulaştırma ve %11,67 ile lokanta ve oteller gruplarında gerçekleştiği görülmektedir. Mart ayında en yüksek artış gösteren ürün %54,57 ile karnabahar, %23,40 ile sivri biber ve %17,18 ile mandalina olurken; en fazla düşüş gösteren ürünler ise sırasıyla %13,42 ile salatalık, %6,27 ile kazak (erkek için) ve %5,97 ile kaban (kadın için) olmuştur.
Mart ayında %0.99 tüketici enflasyonunun yarısı gıda fiyatlarından gelmekte olup, gıda dışında sırasıyla akaryakıt, giyim ve elektrikli ev aletleri gibi gruplar enflasyonda etkili olmuştur. Gıda enflasyonunda en yüksek fiyat artışı karnabahar ve sivri biberde gerçekleşmiş olsa da asıl etkili olan kalemler et ve süt mamulleridir. Yaş sebze ve meyve grubunda hava sıcaklıklarının mevsim normalleri üzerinde seyretmesi nedeniyle narenciye dışındaki ürün fiyatlarında düşüşler başlamıştır. Sebze ve meyvede artık mevsimsel yeni ürün ve arz hacmine bağlı normal dalgalanmalar söz konusudur. Narenciyede aylık fiyat artışının fiyatların yüksek olduğu anlamına gelmediğine, örneğin portakal fiyatının geçen yıl ile aynı düzeyde kaldığına dikkat edilmelidir.
Esasen tüketici enflasyonunda artışa farklı bir neden aramaya gerek yoktur, üretici fiyatlarındaki yüksek seyir tüketici enflasyonunun daha fazla düşmesini engellemektedir.
Üretici enflasyonunda demir-çelik fiyatları da etkili olmuştur
UFE’de aylık %1.54, yıllık %14.28 oranlarıyla yüksekliğini koruyan maliyet artışları tüketici enflasyonundan yüksek kalmaya devam etmektedir. Üretici enflasyonunda da ana etken gıda maliyetleri olup, gıdayı demir-çelik fiyatları, otomotiv gibi gruplar izlemektedir.
2018’de turizmdeki gelişme gıda talebi kanalıyla enflasyon üzerinde etkili olabilir
Tüketici ve üretici enflasyonunda ana kaynağın işlenmiş gıda ürünleri olmaya devam etmesi enflasyonun yapısal nitelik kazanmasından ve enflasyon beklentilerinin katılaşmasından kaynaklanmaktadır. Mayıs-Temmuz döneminde geleneksel mevsimlik enflasyon düşüşü yaşansa bile bu yıl turizmdeki hızlı gelişme gıda talebinin yüksek kalmasını sağlayacaktır.
Düşük gelir grubunun harcamasının %29’u gıda
Gıda ürünleri halkımızın tüketim harcamalarında %23 payla ilk sırada gelmektedir. Düşük gelir gruplarında bu oran %29 düzeyindedir, dolayısıyla gıda enflasyonuna karşı çözümlerin hızlandırılması gereklidir. Bu nedenle temel gıda ürünlerine dönük yatırımların da stratejik yatırımlar içerisine alınması, kırsal kalkınma projelerinin bölgesel programlara dönüştürülmesi, gençlerin kırsal alanda tarım üreticisi olmasını özendirecek köy kalkınma programlarının başlatılması gibi çalışmalar da önemli hale gelmiştir. Bu konuda Bakanlıkların ürün temelli politikalarından bölge temelli politikalara da geçilmelidir.
En yüksek aylık ve 3 aylık enflasyon Batı Akdeniz’de
Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık bazda %1,32, üç aylık bazda %3,56 ve yıllık bazda %10,94 olarak gerçekleşmiştir.
Bölgemizde enflasyon, aylık, üç aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık ve üç aylık bazda birinci, yıllık bazda ise dördüncü sırada yer almıştır.
Mart ayı enflasyonundaki farklılaşma giyim ve gıda fiyatlarından kaynaklanmıştır. Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle aylık en yüksek artışlar %4,37 ile giyim ve ayakkabı, %2,64 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve %1,66 ile sağlık harcama gruplarında olmuştur.
Üç aylık enflasyonda en yüksek artışlar, %7,45 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %6,21 ile sağlık ve %5,21 ile konut harcama gruplarında görülmüştür. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış %15,45 ile ev eşyası, %14,21 ile ulaştırma ve %13,12 ile sağlık gruplarında gerçekleşmiştir. Üç aylık bazda en fazla düşüş %5,53 ile giyim ve ayakkabı grubunda görülmüştür.
ATSO ARGE Müdürlüğü
