Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Ekim ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Yıllık enflasyonun baz etkisiyle tek haneye düştüğünü Kasım ve Aralık ayında yeniden çift hanelere hareket etmesinin beklendiğini kaydeden Başkan Çetin, “Sevindirici nokta Yİ-ÜFE’de aylık enflasyonun yüzde 0,17’ye düşmesidir. Bununla birlikte Ekim ayı aylık enflasyonunun yüzde 2 olması, enflasyon sorunumuzun devam ettiğini göstermektedir” dedi.

ATSO Başkanı Çetin açıklamasında şunları kaydetti;

2019 Ekim ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 2, Yİ-ÜFE’de yüzde 0,17 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde8,55, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 1,70 olmuştur.

Yıllık enflasyonun baz etkisiyle Eylül ve Ekim aylarında tek haneye, Kasım ve Aralık ayında yeniden çift hanelere hareket etmesi beklentiler dahilindedir. Sevindirici nokta küresel durgunluk ve döviz kurundaki istikrara bağlı olarak ÜFE’de aylık artışın yüzde 0.17’ye düşmesidir. İmalat sanayinde aylık enflasyon sıfır düzeyindedir. Bununla birlikte Ekim ayı aylık enflasyonunun yüzde 2 olması, enflasyon sorunumuzun devam ettiğini göstermektedir.

Aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler yüzde 43,70 ile kazak ve yüzde 38,94 ile kaban, en fazla düşüş gösteren seçilmiş maddeler yüzde 27,66 ile yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlar, yüzde 25,23 ile limon olmuştur.

En yüksek aylık artış giyim ve ayakkabı grubunda

Ana harcama grupları itibariyle bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde11,70 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşirken bunu yüzde 3,55 ile konut ve yüzde 1,65 ile gıda ve alkolsüz içecekler izlemiştir. Sadece eğlence ve kültür grubunda yüzde0,59 düşüş gözlenmiştir.

Ekim ayında yüzde 11.70 artan giyim fiyatları enflasyona en fazla katkıyı yapmıştır. Elektrik ve tüp gaz fiyatlarında artış konut grubunun, LPG, mazot, otoyol geçişleri fiyatlarına yapılan zamlar ulaşım grubunun enflasyona katkısını artırmıştır.  İşlenmiş gıda fiyatları et ve süt ürünleri grubu sayesinde düşük kalmıştır.

Domates fiyatları geçmiş yılların da altında kaldı

Sebze ve meyve fiyatlarında TÜİK verilerinde domates, biber gibi ürünlerde aylık artışlar mevsim değişikliği ve sera ürünlerine geçilmesi nedeniyle yüksektir. Bununla birlikte Antalya Toptancı Hal fiyatları domates gibi ürünlerin fiyatı geçen aya ve geçen yıla göre önemli oranda düşmüştür. Hava sıcaklıklarının elverişli olması üretim artışına yol açmış, ihracat artışı sınırlı kaldığı için domateste fiyatlar 1.5 – 2 TL düzeyine gerileyerek geçmiş yılların da altında kalmıştır. Antalya tarımında domatesin önemi dolayısıyla üreticinin zararına bir fiyat oluşumu sevindirici bir durum değildir. Gıda fiyatlarında üreticiyi ve tüketiciyi mağdur etmeyecek etkin bir piyasa oluşumu için ekonomi yönetimi yapısal reform adımları atmalıdır.

Yİ-ÜFE ise, 2019 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 0,17, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,71 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,70 olarak gerçekleşmiştir.

Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 1,32, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,03, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe yüzde 1,35, su temini sektöründe yüzde 0,96 artış olarak gerçekleşmiştir.

Enflasyonun düşmesine durgunluk da katkı verdi

Üretici enflasyonunun aylık yüzde 0.17, yıllık yüzde 1.7 düzeyine düşmesinde et ve süt ürünleri gibi işlenmiş gıda fiyatlarında durgunluk, dünyada petrol ve diğer emtia fiyatlarının düşmesi ve döviz kuru istikrarı sayesinde demir-çelik, tekstil gibi girdilerin fiyatlarındaki düşüş etkili olmuştur.

Enflasyonun düşmesine küresel durgunlukla birlikte iç piyasadaki durgunluğun da katkı verdiği unutulmamalıdır. Satınalma gücünün düşmesi gıda dahil birçok alanda tüketimi azaltmıştır. Ekonomide asıl mesele ekonomik büyümeye geçişi, işsizliğin ve enflasyonun düşmesini birlikte başarmaktır. Önümüzdeki aylarda tüketici ve üretici güveninde bu yönde bir artışı görmeyi ümit ediyoruz.

Batı Akdeniz’de enflasyon aylıkta Türkiye ortalamasının altında, yıllıkta üstünde

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık yüzde 1,93, on aylık yüzde 11,45 ve yıllık bazda yüzde 9,21 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyonun aylık bazda Türkiye ortalamasının altında olduğu, on aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan TR61 Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda 18.sırada, dokuz aylık bazda 4. sırada, yıllık bazda ise 10. bölge konumunda yer almıştır.

Bölgemiz enflasyonun Türkiye ortalamasından giyim, ulaştırma, lokanta ve otel gruplarında daha düşük, diğer tüm gruplarda daha yüksek olması ilginç bir durumdur. Kısa dönemde ölçüm sürecinden kaynaklanan farklılıklar olabilmektedir.  Turizmde canlılığın ve ölçüm farklarının kısa dönemde farklılaşma yaratması mümkündür. Bölgesel enflasyon farklılıkları uzun dönemde kalıcı olduğu takdirde anlamlı olabilmektedir.