Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Antalya Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde, STK ve kamu kurumlarının oluşturduğu Antalya Çevreci Dönüşüm Çalıştayında görev alan çalışma grupları, elde ettikleri bulguları düzenlenen basın toplantısında kamuoyu ile paylaştı.
Toplantıya ATSO Meclis Başkanı Süleyman Özer, Büyükşehir Belediyesi Başkan Başdanışmanı Cem Oğuz, Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı Çevre Yüksek Mühendis Lokman Atasoy, Antalya TMMOB Oda başkanları ve kamu kurum temsilcileri katıldı.
Toplantının açılışlında konuşan ATSO Meclis Başkanı Süleyman Özer ATSO, Büyükşehir ve Mimar ve Mühendis Odaları’nın girişimiyle gerçekleştirilen projenin çalışmalarını anlattı.
Özer, çalıştayın 13 Temmuz 2021 de yapılan tanıtım toplantısıyla kamuoyu ile paylaşıldığını hatırlatarak şunları kaydetti: ”Yürütme ve çalışma gruplarının oluşturulması ve hazırlık çalışmalarının tamamlanmasını takiben 9 Aralık 2021’de tüm çalışma gruplarının katılımıyla genel çalışmalar gerçekleştirildi. Projede 13 Çalışma grubu oluşturuldu. Bu gruplar kendi konularında Antalya’nın iklim değişikliğinden ne derece etkilendiğini ve çözüm yollarını araştırarak bir rapor haline getirdi. Bu çalışmaların ardından 9 Mart 2022’de 1. Çevreci Dönüşüm Çalıştayı gerçekleştirildi. Çalıştayda oluşturulan 13 çalışma grubu, hazırladıkları raporları sundu. Çalıştayda 22 kamu kurumu, 11 TMMOB odası, 6 belediye 3 üniversite 35 özel firma vakıf dernekler yer aldı. Çalışma gruplarında konusunda uzman toplam 220 kişi görev almıştır.”
Toplantının moderatörlüğünü Proje Koordinatörü Prof. Dr. Bülent Topkaya yaptı. Topkaya yaptığı konuşmada, iklim değişikliğine bağlı küresel ısınmanın dünyada bir sorun olduğuna dikkat çekti. Topkaya, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için kişi ve kurumlara önemli görevler düştüğünü kaydederek, “Yakın çevremizi ve toplumu iklim değişikliğinin etkilerine adapte etmemiz gerekiyor. İklim değişikliğinin sebeplerini geçici olarak görmeyip kuraklıkla ilgili olarak hazırlık çalışmalarını yapmamız gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Toplantıda daha sonra Büyükşehir Belediyesi Başkan Başdanışmanı Cem Oğuz, Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı Çevre Yüksek Mühendis Lokman Atasoy, Antalya TMMOB Odaları başkanları ve çalışma grubunda görev alanlar, kurumlarının görüşlerini basın mensuplarına anlattı.
BASIN BİLDİRİSİ ÖZETİ
Afet Riskleri Yönetimi
Tehlike ve risklerin belirlenmesi; Risklerin değerlendirilmesi; Kısa- orta ve uzun vadeli risk azaltma planlarının hazırlanması; Kritik yapı ve altyapıların güçlendirilmesi; Tarihi eserler, çevre ve doğal hayatın Korunması; Bilinçlendirme-eğitim çalışmalarının gerçekleştirilmesi; Risklerden sakınma, azaltılamayan risklere uyum sağlanması.
Atık Yönetimi
Sürdürülebilir bir atık yönetimi için atıkların kaynağında ayrı toplanması; Depolanarak bertaraf edilen atık miktarının azaltılması ile döngüsel ekonomiye kazandırılacak atıkların artırılması; Konteynerlerinin cadde ve sokaklardan kaldırılıp apartman ve sitelerin parsellerinin içerisine alınması; Sokak toplayıcılarının toplama sistemine dâhil edilmeleri; Sürdürülebilir çevre bilincinin artırılması; Yenilikçi teknolojiyi benimseyen uygulamalar ile atık üreticisine yönelik teşvik edici ödül vb. uygulamaların artırılması; Sıfır atık uygulamasının düzenlenmesi; Mevcut atık yönetmelikleri arasında uyumsuzlukların giderilmesi kapsamında farklı atık gruplarının yönetiminin yetki ve sorumluluklarının birleştirilmesi.
Biyoçeşitliliğin ve nadir ekosistemlerin korunması için korunan alanları sayıları ve alanlarının artırılması ve acilen ilan edilmesi; Akdeniz fokunun yaşam alanları olan doğal kıyıların imara açılmaması, Antalya BB içinde deniz ve kıyılarla ilgili ihtisaslaşmış bir daire başkanlığı kurulması, Köprüçay ile Perakende sahili boyunca temizlik yapılması ve alanın denetlenmesi; Koruma kullanma dengesini korumak için kuşların üreme döneminde (İlkbahar) sahil kullanımına sınırlama getirilmesi ve bazı bölgelere insan girişinin engellenmesi; Kaçak avcılık denetimlerinin yapılması; Bilgilendirme ve eğitim çalışmaları yapılması; Ekolojik turizmin temelleri atılması.
Çevre Eğitimi ve Bilinçlendirme
Ekolojik yaşam ve çevre eğitimlerinin, okuldan hastaneye toplumun bütün kesimleriyle paylaşılması ve yaygınlaştırılması; Sivil örgütler ile iş birliği yapılması; Yerelliğe önem veren ve küçük çiftçiyi koruyan modellerin çoğaltılması; Tüm dinamiklerle birlikte kentsel dirençliliğin artırılması ve afetlerle baş etme yöntemlerinin ortaya konması; Bireysel yaşam alanlarındaki alt yapı sorunlarının giderilmesi; Afet durumunda sağlık hizmetlerine, gıdaya, suya ulaşım, toplanma alanları ve kaçışla ilgili planlamanın yapılması; Kırılgan grupların korunmasına dönük çalışmaların gerçekleştirilmesi; Artan turist sayısıyla birlikte artacak olan su ayak izinin ve karbon ayak izinin hesaplanması; Yanlış uygulamalarla kirletilen ve verimsizleştirilen toprağın evsel ve bahçe atıklarından üretilebilecek kompost ile iyileştirilmesi; Su ve hava koşullarına uygun, yerel, atalık türlerin seçimi, ekim, dikimi ile toprağın onarılarak; verimin artırılması, karbon yutağı haline getirilmesi; Kent içi ağaçlandırılmaların artırılması, mevcutlarda derin budama yöntemlerinden vaz geçilmesi; Evlerde atık yönetimi algısının yerleştirilmesi; Toplumun tüm kesimlerinde tüketim alışkanlıklarının değiştirilmesi, Ekolojik üretim ve yaşam biçiminin benimsenerek karbon ayak izini düşürecek bilgi ve birikimin paylaşılması. Kentimizi sürdürülebilir yerleşimlere dönüşmesinin sağlanması.
Çevreci Kentleşme
Sürdürülebilir Antalya için doğal habitatların korunması; Planlı kentleşmenin sağlanması ve kent vizyonu oluşturulması; İklim değişikliğine duyarlı planlama yaklaşımı geliştirilmesi; Mahalle ölçeğinde kentsel hizmetlere erişilebilirliğin arttırılması; Kentte yeşil alan sistemi oluşturulması; Sürdürülebilir ulaşım sistemleri oluşturulması, toplu taşımanın teşvik edilmesi ve yayalaştırma politikaları hayata geçirilmesi; Akıllı kent uygulamalarının yaygınlaştırılması; Kent estetiğini iyileştirme çalışmaları yapılması; Kent hakkı ve çevre eğitim programları oluşturulması; Kent kültürü ve kentlilik bilincinin geliştirilmesi; Yönetişim ve katılımı teşvik eden kentsel politikaların hayata geçirilmesi.
Döngüsel Ekonomi
İl düzeyinde tüm paydaşların katılımıyla sürekliliği ve bütçesi sağlanmış bir üst yapı Döngüsel Ekonomiye Geçiş Planlama, İzleme Kurulu oluşturulması; Belediyeler ve odalar yönetiminde, atık toplama, ayrıştırma, döngüsel e-pazarı, paylaşım ekonomisi, bölgesel-yerel değer zincirini kısaltma gibi döngüsel ekonomi yatırımlarını kolaylaştırıcı, öncü bir rol oynanması; Belediyeler, odalar ve ilgili paydaşlar tarafından tarım sektöründe örnek bir kooperatif kurulması; Bu kooperatif tarafından, bitkisel atığın toplanıp işlenmesi, organik gübre ve ilaç kullanımı, plastik kirliliğini önleme, “tarladan çatala” modelinin yaygınlaştırılması, ortak makine-araç kullanımı vb. çalışmaların yürütülmesi; Kalkınma Ajansı ve ATSO tarafından tarım, turizm, sanayi ve ticarette dijital-akıllı-çevreci dönüşümü, döngüsel ekonomi alanlarını içeren akıllı uzmanlaşma stratejilerinin belirlenmesi; Antalya akıllı kent stratejisinin döngüsel kent hedeflerini içerecek biçimde revize edilmesi; Endüstriyel simbiyozun ve atık endüstrisinin geliştirilmesi; Döngüsel yaşam ve çalışma modellerinin öğretilmesi/benimsenmesi.
Enerji Verimliliği konusunda toplumda bilinçlendirme/farkındalık yaratmak ve tüketimleri azaltmak için, Üniversite ve ortaokul ve lise düzeyindeki okullarda eğitimler verilmesi, tasarruf ve verimlilik arttırıcı yarışmalar yapılması, sürdürülebilir projeler gerçekleştirilmesi; Enerji verimliliği danışmanlığı hizmetlerinin iyileştirilmesi; Antalya’da enerji yöneticiliği eğitim merkezi kurulması; Enerji verimliliğine yönelik sertifikalandırma çalışmaları yapılması; Kojenerasyon ve trijenerasyon sistemleri uygulamalarının arttırılması; Kamu ve belediye binalarında yenilenebilir enerji uygulamalarının arttırılması; Konutlarda enerji etkin kentsel dönüşüm ve yenilenebilir enerji entegrasyonu; Toplu taşıma araçlarının enerji etkin ve yenilenebilir enerjiden yararlanan araçlar ile değiştirilmesi; Kent genelinde elektrikli araç şarj istasyonları altyapısı kurulması; Biyokütleden enerji üretimi yatırımlarının arttırılması ve biyoenerji mahsullerinin teşvik edilmesi; Güneş enerjisi santrali projelerinin artırılması.
Kent içi ulaşımda toplu taşımanın, tercihan raylı sistem, yaygınlaştırılması; Havayolu kaynaklı emisyonların incelenmesi; Evsel ve tarımsal ısıtma/soğutma alternatifleri geliştirilmesi; Sanayinin ihtiyacı olan ısının üretilmesinde kullanılacak elektriğin güneş, rüzgâr gibi çevreci enerji santralleri ile karşılanmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilmesi; Kentsel planlamanın, hava akımına olanak sağlayacak şekilde düzenlenmesi; Kent içi ağaçlandırmada kışın yaprak döken ağaçların kullanılması, Hava kirliliği ölçüm istasyonlarının sayısının artırılması.
İklim Değişikliğine Dirençli Tarım
Kapalı sulama sistemlerine geçişin hızlandırılması; Değişen iklim koşullarına uygun tür ve çeşitlerin geliştirilmesi ve adaptasyonu; Yağmur suyu hasadının yaygınlaştırılması; Kompost yapımının geliştirilmesi; Akıllı tarım uygulamalarının geliştirilmesi; TARIMGES ve GES uygulamalarının yaygınlaştırılması; Yerel tohumların ve yerli ırk hayvanların temel alınarak ıslah çalışmalarında kullanılması; Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğin teşviki; Çiftlik tipi biyogaz tesislerinin teşvik edilmesi; Tarım sektöründe iklim değişikliğine uyum ve azaltım konularına ilişkin ar-ge çalışmalarının desteklenmesi ve geliştirilmesi; Antalya potansiyel uygunluk haritalarına dayalı arazi kullanım planlaması yapılması; İklim Okur Yazarlığını geliştirmek için çalışmalar yürütülmesi; Antalya’da tarım sektöründe iklim değişikliğine uyum eylem planı oluşturulması ve mevcutta yer alan uyum eylemlerinin daha uygulanabilir olması için çalışmalar yürütülmesi; Antalya İklim Konseyi kurulması.
İklim Değişikliğine Dirençli Turizm
Bilinçlendirme faaliyetlerinin artırılması; İklim Değişikliğine adaptasyonda doğal peyzaj uygulanması; Ulusal ve uluslararası dernekler ile sıkı temas ve iş birliği kurulması; İklim değişikline dirençli turizm farkındalığının oluşturulması; Alternatif turizm dallarının güçlendirilmesi; Turizmin çeşitlendirmesi; Enerji sorunları, yenilenebilir enerji ve kendi enerjini kendin üret projesinin geliştirilmesi; Karbon salımı ile mücadele edilmesi.
Sanayide İklim Değişikliğine Uyum
Karbon ayak izi/sera gazı emisyonu envanterlerinin 2023 yılı sonuna kadar oluşturulması; Üretim malzeme ve hammaddelerinin temiz üretim amaçlı olarak tekrar etüt edilmesi. Kısa vadede alınacak önlemlerin tesis bazlı tespit edilmesi ve 2025’e kadar hayata geçirilmesi; Yeşil mutabakata uyum sürecinde etkin rol alacak ekip ve organizasyonun ivedilikle oluşturulması; AB’nin yeşil mutabakat çerçevesinde sağladığı fonlardan tüm üretim sektörlerinin yararlanmasının sağlanması; İşletmeler özelinde, yeşil üretim teknolojilerin geliştirilmesi/yaygınlaştırılması/transferine yönelik çalışmalarınyapılması; Üniversiteler, Araştırma Merkezleri, Teknopark/Teknokent Şirketleri ile birlikte Ar-Ge ve inovasyon odaklı projeler geliştirilmesi; Enerji ve kaynak yoğun sektör temsilcileri bir araya gelerek sınırda karbon düzenlemesine yönelik ortak hareket planı hazırlaması.
Kısa vadede su kayıplarının azaltılması çalışmalarına hız verilmesi; Orta ve uzun vade de su ihtiyacı yönetimi konusunda çalışmaların gerçekleştirilmesi; İl genelinde nüfus projeksiyonuna uygun olarak su iletim ve temin sistemlerinde gerekli çalışmalar yapılması; Mevcutta bulunan SCADA sisteminin il geneline yayılması, suyun miktar ve kalite açısından gerçek zamanlı izlenmesi; Arıtılan atıksuların geri kullanım uygulamaları ile su kaynaklarının korunması, kıyısal kirliliğin azaltılması, tarımda su ve gübre tasarrufu ile temiz su kullanımında maliyetlerin azaltılması; Arıtma çamurlarının sürdürülebilir yönetiminin sağlanması; “Suya Duyarlı Kentsel Planlama – Tasarım”ın gerçekleştirilmesi.
Kavşak düzenlenmesinde geçici çözümlerden kaçınılarak uzun vadeli çözümlere odaklanılması; Yeni bir kargo havalimanı yapılması; İl içinde yerleşmelerin dışından geçen transit karayolu güzergahlarının planlanması; Mevcut limanın kapasitesi geliştirilmesi ya da ikinci bir Liman arayışına gidilmesi. Antalya kent merkezinde ve diğer ilçe merkezlerinde raylı sisteme dayalı toplu taşımaya öncelik verilmesi; Tekerlekli toplu taşıma araçlarının güzergahlarının yeniden düzenlenmesi ve aktarma yapma noktalarının oluşturulması; Kent merkezlerinin olabildiğince özel araçlardan arındırılması, buna karşın toplu taşıma sistemlerinin güçlendirilmesi; Turizm ve turist kaynaklı ulaşım sorunlarının ele alınması; Kentin doğusundaki ulaşım ağının güçlendirilmesi;Battı–Çıktı Kavşakların birleştirilmesi ile tekrar bir “Toplu Taşınım Aksı” oluşturulması; İmar Planı değişikliği ile İmar planlarında önerilmiş hiçbir imar yolunun daraltılmaması; Bisiklet Yollarının bütüncül olarak planlanması; Kent Merkezinde yayalaşmaya gidilmesi, ancak bu alanların yaşlı ve engelliler tarafından da kullanılabilmesi için, taşıt ulaşımı ile desteklenmesi; Kaldırımların ticari işyerleri tarafından işgallerine, bir standart ve kısıtlama getirilmesi. Kaldırımlar yapılırken çok yüksek yapılmaması, döşemeleri de yayaların rahat yürüyebileceği, kaymayacağı Antalya’nın iklimine uygun malzemelerle yapılması; Toplu Taşıma Araçlarının duraklarının olduğu noktalarda, yayaların yürüme mesafesinde güvenli yaya geçitleri düzenlenmesi.
