Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Küresel enflasyonun %4 olduğu bir dönemde Türkiye’nin çift haneli enflasyon yaşayan ülkelerden birisi olduğunu kaydeden Başkan Çetin, “ekonomide güven artışı sağlandığı ve enflasyon beklentileri değiştiği ölçüde döviz kurunda ve enflasyonda daha istikrarlı bir dönem görmemiz mümkün olacaktır” dedi.

Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti:

“2020 Aralık ayı enflasyonu beklentilerin biraz üzerine çıkarak bir önceki aya göre TÜFE’de %1,25, Yİ-ÜFE’de %2,36 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyonun ise tüketici fiyatlarında %14,60, yurt içi üretici fiyatlarında %25,15 olduğunu görüyoruz.

En önemli hedef pandemiyi kontrol altına almak olmalı

Böylece güzel haberler beklediğimiz 2021 yılına 2020 yılının yüksek enflasyon haberiyle girmiş bulunuyoruz. Umarım ki yeni yılda pandemiyle mücadelede rehavete kapılmadan, ekonomide reformlar ve doğru politikalarla daha güzel sonuçlar alabiliriz. Pandemi, kapanan ve ayakta kalmaya çalışan işyerlerinde büyük bir ekonomik ve sosyal maliyet yaratmaktadır. Dolayısıyla 2021 yılında en önemli hedefimiz pandemiyi hızla kontrol altına almak olmalıdır.

Küresel enflasyonun %4, OECD ortalama enflasyonunun %1 olduğu bir dönemde, ülkemiz Lübnan,  İran, Arjantin ve Afrika ülkelerinin arkasından çift haneli enflasyon yaşanan ülkelerden birisidir. Türkiye ekonomisi 2018 yılından buna döviz kuru artışının yarattığı maliyet baskısı altındadır. Buna 2020 yılındaki kredi patlamasının bazı sektörlerde yarattığı talep baskısı da eklenmiştir.

Güven artışı enflasyona da olumlu yansıyacaktır

Enflasyonda katılaşmanın önlenmesi için toplumun açıklanan ve hedeflenen enflasyon oranlarına inanmasını sağlamak gerekmektedir. Merkez Bankasının yeni politikaları doğru yönde sonuç vermeye başlamıştır. Güven artışı sağlandığı ve enflasyon beklentileri değiştiği ölçüde döviz kurunda ve enflasyonda daha istikrarlı bir dönem görmemiz mümkün olacaktır.

Küresel enerji fiyatlarında düşüş, pandemi nedeniyle giyim fiyatlarında, kira ve bazı hizmet fiyatlarında gerileme, alkollü içki ve sigara fiyatlarına zam yapılmaması daha yüksek bir enflasyonun ortaya çıkmasını engellemiştir. Buna karşılık gıda enflasyonu %20, dayanıklı mal enflasyonu %30 düzeyine çıkmıştır. Gıdada şeker ve süt dışında tüm kalemlerde enflasyon yüksek kalmıştır.

En yüksek aylık artış “ev eşyası” grubunda

Ana harcama grupları itibariyle en yüksek aylık artış %3,46 ile “ev eşyası” grubunda gerçekleşmiştir. Bunu %2,64 ile “ulaştırma”, %2,53 ile “gıda ve alkolsüz içecekler” grupları izlemiştir.   Aralık 2020’de endekste kapsanan 418 maddeden 284’ünün ortalama fiyatında artış gerçekleşmiş, 98 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 36 maddenin ortalama fiyatında değişim olmamıştır. Aralık ayında en yüksek artış gösteren ürün  %47,92 ile patlıcan olurken bu ürünü %25,62 salatalık ve %18,88 ile beyaz lahana izlemiştir. En fazla düşüş ise %13,09 ile portakal, %11,64 ile kazak ve %10,81 ile limonda gerçekleşmiştir.

Enflasyon, üretici üzerindeki baskısını Aralık’ta da artırdı

Yİ-ÜFE ise, 2020 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %2,36, bir önceki yılın Aralık ayına göre %25,15 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %25,15 olmuştur. Böylece Aralık ayında da TÜFE ve Yİ-ÜFE makası açılmaya devam etmiş, enflasyon üretici üzerindeki baskısını artırmıştır. TUİK verilerine göre üretici enflasyonu demir-çelik ve metal cevherleri gibi girdilerde %50’ye, otomotiv, kağıt, kimya, plastik, elektronik gibi sektörlerde %30’a yakındır. Enerji ve giyim fiyatlarında gerileme, TÜFE’de olduğu gibi, üretici enflasyonunun daha yüksek gerçekleşmesini önlemiştir.

Batı Akdeniz enflasyonu Türkiye ortalamasının üzerinde

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık bazda %1,32, oniki aylık bazda %15,51 ve yıllık bazda %15,51 olarak gerçekleşmiştir.

Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle en yüksek aylık artış %2,98 ile “ulaştırma”, %2,73 ile “ev eşyası” ve %2,59 ile “gıda ve alkolsüz içecekler” harcama gruplarında olmuştur. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış  %33,11 ile “çeşitli mal ve hizmetler”,  %20,14 ile “ulaştırma” ve  %19,94 ile “gıda ve alkolsüz içecekler” gruplarında gerçekleşmiştir.

Bölgesel enflasyonu giyim başta olmak üzere eğitim ve sağlık gibi gruplarda Türkiye ortalamasından daha yüksek, gıda ve ev eşyası grupları gibi gruplarda daha düşük kalmıştır. Bölgemizde enflasyon aylık, oniki aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda on dördüncü, oniki aylık ve yıllık bazda ise altıncı sırada yer almıştır.

TÜRKİYE-ANTALYA ENFLASYON RAKAMLARI (%) (Aralık 2020)