Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı 2020 yılı verilerini açıkladı. TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde okur-yazar oranının en yüksek olduğu il yüzde 99,1 ile Antalya oldu. Antalya’yı yüzde 98,9 ile Çanakkale ve yüzde 98,8 ile Denizli takip etti. Okur-yazar oranının en düşük olduğu il ise yüzde 93,1 ile Mardin olduğu görülmektedir.

Antalya’da 6 yaş ve üzerinde olup okuma yazma bilmeyen sadece 20.578 kişi bulunurken okur-yazar olan kişi sayısı 2,2 milyonun üstündedir. Yaklaşık 520 bin kişi ile lise ve dengi meslek okulundan mezun olanlar en büyük kitleyi oluşturmaktadır. 400 binin üzerinde kişi de yüksekokul, fakülte, yüksek lisans veya doktora mezunudur. Antalya’nın ilçeleri incelendiğinde ise 6 yaş ve üzeri nüfusundan sadece 105 kişinin okuma yazma bilmediği Demre’de okur-yazar oranı %99,6’dır. Demre’yi çok yakın bir oran ile Konyaaltı ve Kaş takip etmektedir. Antalya ilçelerinde okur-yazar oranı en düşük olan ise %97,1’lik oranı ile Gündoğmuş’tur.

Bu bağlamda Antalya’daki eğitim öğretim kapasitesini daha yakından incelemek için T.C. Milli Eğitim Bakanlığı 2019-2020 Milli Eğitim İstatistikleri Raporunu inceledik. Verilere göre 2019-2020 eğitim-öğretim döneminde Antalya’da eğitim kademelerine göre okul sayıları şöyle sıralanmaktadır; okul öncesi 497, ilkokul 560, ortaokul 622, genel ortaöğretim 242 ve mesleki ve teknik eğitim ortaöğretim 153 okuldur.

Bu okullarda eğitim-öğretim gören toplam öğrenci sayısı 527.756’dır. Bu okullarda görev yapan toplam öğretmen sayısı ise 34.296’dir. Antalya genelinde 2018-2019 eğitim-öğretim dönemine göre okul öncesi eğitim kurumu sayısı %6,7, ilkokul sayısı %3,9, ortaokul sayısı %2,5 ve genel ortaöğretim sayısı %14,2 artarken mesleki ve teknik eğitim ortaöğretim okulu sayısında %5,6’lık azalma yaşanmıştır. Bir önceki dönemde 21.881 olan derslik sayısı ise %0,4’lük bir düşüş göstermiş ve 21.802 olmuştur. Eğitim kademelerine göre okullaşma oranı okul öncesinde %52,11, ilkokulda %98,97, ortaokulda %91,72, genel ortaöğretimde %89,15 ve mesleki ve teknik eğitim ortaöğretimde %35,01’dir.

Öte yandan eğitim veriliş şeklinin daha verimli olabilmesi için öğrencinin daha fazla öğretmen ile kalabalık olmayan sınıflarda eğitim alabilmesi önem arz etmektedir. Antalya’da ilkokulda okul başıma 262 öğrenci, şube başına 23 öğrenci, öğretmen başına 16 öğrenci düşmektedir. Bu değer ortaöğretimde (lise) okul başına 311 öğrenci, şube başına 24 öğrenci, öğretmen başına 11 öğrenci şeklinde sıralanmaktadır. Derslik başına ise ilkokul ve ortaokul için 22 öğrenci, ortaöğretimde 20 öğrenci ve mesleki ve teknik ortaöğretimde 16 öğrencidir.

Kentleşmenin her geçen gün artması ile kır ve köylerde eğitim öğretim genellikle taşımalı olarak sürdürülmektedir. Bu bölgelerde az sayıda öğrenci olması bu durumu zorunlu kılmaktadır. Antalya’da 1.124 okulsuz birimden 291 merkez okula toplam 20.512 öğrenci taşınmaktadır. Taşınan bu öğrencilerin %42’si ilkokul, %58’i ortaokulda eğitim almaktadır. Buna ek olarak taşıma imkanı bulunmayan bölgelerdeki öğrenciler için yurtlar mevcuttur. Antalya’da 15.082 yatak kapasiteli toplam 188 yurt bulunmaktadır. Güncel durumda bu yurtlarda 9.050 öğrenci konaklarken 6.032 yatak boş kapasite mevcuttur.

Bunlara ek olarak Antalya’da 2’si devlet 3’ü vakıf olmak üzere 5 adet üniversite bulunmaktadır. Şehrin en köklü üniversitesi 1982 yılında kurulan Akdeniz Üniversitesi’dir. Akdeniz Üniversitesi’nde 137 ön lisans programı, 120 lisans programı, 210 yüksek lisans programı ve 100 doktora programı bulunmaktadır. Ön lisans programında            22.471 öğrenci, lisans programında 38.595 öğrenci, yüksek lisans programında 3.768 öğrenci ve doktora programında 1.342 öğrenci bulunmaktadır. Diğer üniversitelerle birlikte Antalya’da ön lisans düzeyinde 206, lisans düzeyinde 239, yüksek lisans düzeyinde 247 ve lisans düzeyinde 104 program bulunmaktadır. Bu programlarda ise toplam 81.539 öğrenci eğitim almaktadır. Üniversitelerin toplam akademisyen kapasitesi değerlendirildiğinde ise 583 profesör, 331 doçent, 786 doktor öğretim üyesi, 926 öğretim görevlisi ve 911 araştırma görevlisi eğitim vermektedir. Ayrıca şehirde toplam 55 yabancı uyruklu akademisyen bulunmaktadır.

Antalya, okur-yazar oranının en fazla olduğu ildir. Şehirde yaşayan 6 yaşın üstündeki her 100 kişiden 99’undan fazlası okuma yazma bilmektedir. Bu durum ilin gelişimi için büyük önem arz etmektedir. Özellikle ülke genelinde %90’lara kadar düşen okur-yazar oranı göz önünde bulundurulduğunda bu kapasitenin önemi daha anlaşılır olmaktadır. Yukarıda Antalya’daki eğitim öğretim kapasitesini hem zorunlu eğitim kapsamında olan eğitim seviyelerini hem de yüksekokul seviyesindeki eğitim çerçevesinde değerlendirdik. Geçtiğimiz hafta liselere geçiş sınavı olan LGS yapıldı, iki hafta sonra da üniversiteye geçiş sınavları olan AYT ve TYT sınavları yapılacak. Öğrencilerin hem lise hem üniversite tercihlerinde Antalya önemli bir seçenek olarak üst sıralarda yer almaktadır.

Seçil Gülbudak Dil

Müşavir