2020 yılının bitmesi ve 2021 yılının başlaması ile şirketler geçen yıla dair istatistikleri ortaya koyarak yeni yıl stratejileri belirlemeye çalışıyorlar. Geçmiş yıllara ilişkin veriler, müşterilerin satın alma eğilimleri vs. şirketlerin yeni üretim, satış, pazarlama ve hizmet stratejilerini belirlemede en önemli kaynaklardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Geçmiş yıllara ilişkin analizler gelecek yıllar için en önemli kaynağı oluştururken burada geçmiş yıllara dair analizler yapabilmenin en önemli kaynağını da veriler oluşturmaktadır. Özellikle online sisteme sahip işletmeler bu verileri, analizleri çok kolay bir şekilde elde ederken aynı zamanda yapay zekayı da bu sisteme entegre ettiklerinde gelecek davranış şekillerini de kolaylıkla tahmin edebilmekte ve ona göre strateji geliştirebilmektedirler.

2020 yılı özellikle evlere kapandığımız bir yıl olduğu için online kanallara daha fazla ve hızlı bir şekilde entegre olabildik. Bu nedenle online satış kanallarında bulunan işletmeler bu sistemi sadece o dönemde satış yapmak değil aynı zamanda gelecek dönemlerde yapacakları pazarlama ve satış yöntemleri için de kullandılar. Daha önceki yazılarımızda da Covid-19’un e-ticarete etkisinden bahsetmiştik. E-ticarette 2020 yılının sadece ilk 6 ayında bile 2019 yılına oranla %64’lük bir büyüme gerçekleşmiştir. Evlere kapandığımız 2020 yılında kendimize vakit ayırma şansı bulunca kitap, dergi vs satışlarında da oldukça artış yaşandığını açıklanan verilerle görebilmekteyiz. Bu dönemde ülke olarak okumaya biraz daha fazla vakit ayırmaya çalıştık. Zira Ticaret Bakanlığı istatistiklerine göre 2019 yılında kitap-dergi sektöründe ortalama sepet tutarı 64 TL iken bu değer 2020 yılının ilk 6 ayında yaklaşık %20 artarak 76 TL’ye yükselmiştir.

Biz de bu kapsamda 2020 yılında kitap vs satışlarında Türkiye’nin istatistiklerini incelemek istedik. Webrazzi, Kitapyurdu’nun 2020 yılı satış istatistiklerini paylaştı. Sektörde önemli bir aktör olan Kitapyurdu’nun verileri sektöre yönelik fikir edinmemiz açısından bize de ışık tutacaktır.

Yayınlanan verilere göre Kitapyurdu 2020 yılında 2.627.241 paket ile 13.462.378 ürün gönderimi gerçekleştirdi. 2020’de toplam 7.315.030 kullanıcıya ulaşan platformdan alışveriş yapanların en büyük bölümünü (%36) 25-34 yaş arası grup oluşturmaktadır. Bunu %31 ile 16-24 yaş grubu, %23 ile 35-44 yaş grubu ve %8 ile 45-54 yaş grubu oluştururken 54 yaşın üstünde olup siteden alışveriş yapanlar tüm kullanıcıların %2’sini oluşturmaktadır.

Bünyesinde yaklaşık 440 bin farklı kitap bulunduran platformdan en fazla sipariş veren il doğal olarak İstanbul. Ancak İstanbul aynı zamanda nüfusuna oranla en fazla kitap sipariş veren ikinci il konumundadır. Nüfusuna oranla en fazla sipariş veren iller sırasıyla Ankara, İstanbul, Kocaeli, Bayburt ve İzmir’dir. Ankara ve İstanbul’da her 100 kişiden 5’i Kitapyurdu’ndan sipariş verirken Kocaeli ve Bayburt’ta her 100 kişiden 4’ü, İzmir de ise her 100 kişiden 3’ü sipariş vermiştir.

Sitede en çok satılan ilk 10 kitap ise sırasıyla;

En fazla satışı 15 Ekim günü yaptığını belirten Kitapyurdu, bu tarihte toplam 13.318 paket gönderimi yapmıştır. En fazla Edebiyat kategorisinde satış yapılırken en fazla Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Yapı Kredi Yayınları, Can Yayınları, Karbon Kitaplar ve Pegasus yayınevleri tercih edildi. Türk klasiklerinde en fazla satan ilk 5 kitabın tamamı Sabahattin Ali’nin kitaplarıdır. İçimizdeki Şeytan, Kürk Mantolu Madonna, Kuyucaklı Yusuf, Sırça Köşk ve bu kitapların çeşitli şekillerde kombinasyonlarından oluşan setler en fazla satılan Türk klasikleri olmuştur.

Dünya klasiklerinde ise ilk sırada Victor Hugo’nun Bir İdam Mahkumunun Son Günü adlı kitabı yer almaktadır. Stefan Zweig’ın Olağanüstü Bir Gece, Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu ve Satranç kitapları ile John Steinbeck’in Fareler ve İnsanlar kitapları diğer en çok satan dünya klasikleridir. Çocuk kitaplarının ilk 5’inde ise Şeker Portakalı, Momo, Küçük Prens, Harry Potter ve Felsefe Taşı ile Güneşi Uyandıralım yer almaktadır.

Yabancı dilde 252.755 adet kitap satılırken toplam 91.874 adet dergi satılmıştır. 415.136 adet yorum da site üzerinden kullanıcılar tarafından geri bildirim olarak bırakılmıştır.

%43’nün masaüstü, %57’sinin mobil işletim sistemleri (%55 android, %45 IOS) üzerinden verilen siparişler için ortalama 5 dakika 37 saniye vakit geçirilmiştir. Satılan kitapların ortalama

  • Liste fiyatı: 30,81 TL
  • İndirimli fiyatı: 18,54 TL
  • İskonto oranı: %35
  • Sayfa sayısı: 263
  • Paket ağırlığı: 299 gr’dır.

Kitap dışında en fazla ajanda, okul defterleri ve oyun satılan platformda 37.928 adet hediye sipariş verilmiştir.

Kitapyurdu sitesinin istatistikleri genel olarak değindirildiğinde, kullanıcıların %90’ını 16-44 yaş arasındaki grubun oluşturduğu görülmektedir. Bu durumda şirketin pazarlama stratejilerini bu grubun ilgilisini geçecek şekilde yönetmesi, daha çok genç olarak gruplayabileceğimiz bu kişilerin yer aldığı mecralarda aktif pazarlama ve reklam çalışmalarına ağırlık vermesi gerektiği söylenebilir. Genellikle büyük illerde satış yaptığı gözlemlenen platformun nüfusa oranla en fazla satış yaptığı iller arasında Bayburt’un da olması dikkat çekicidir. Aslında ülkenin birçok yerine erişebilen şirket, Anadolu’nun görece daha ücra yerlerindeki satış, dağıtım ve lojistik kanallarında iyileştirmeye gitmesi gerektiği söylenebilir. Yine veriler değerlendirildiğinde, insanların daha çok yeni kitapları değil kültleşmiş popüler kitapları tercih ettiğini söylemek mümkün. Bu nedenle bu kitapların yeni baskı ve revizeleri de göz önünde bulundurularak stok açısından iyi bir planlama yapılması gerektiği öne çıkmaktadır. Son olarak siparişlerin yarısından fazlasının mobil uygulamalar üzerinden verildiği görülmektedir. Bu durumda özellikle mobil uygulamaların kullanıcı dostu olması, kolay ve anlaşılır bir ara yüze sahip olmasının önemine dikkat çekmektedir. Kullanıcılar aradıklarını kolay bulabildikleri, ödemeyi kolaylıkla yapabildikleri uygulamaları tercih etmektedirler. Bu nedenle mobil uygulamalar için her zaman sürekli iyileştirme ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.

Açıklanan sadece birkaç veri ile bile birçok satış ve pazarlama stratejisi belirlenebilir. Ayrıca bu veriler yapay zeka kullanılarak daha da kullanışlı bilgiye çok daha hızlı bir şekilde dönüşebilir. Hatta yapay zeka ile gruplar veya direk müşteriler özelinde pazarlama ve satış stratejileri geliştirilebilir ve bu sayede müşteri bağlılığı artırılıp daha sürdürülebilir ilişkilerle daha ciddi gelirler elde edilebilir.

Seçil Gülbudak Dil

ATSO Müşaviri