Antalya Ticaret ve Sanayi Odası 13.Grup (Kağıt ve Matbaacılık) Meslek Komitesi Ekim ayı olağan toplantısını gerçekleştirdi.

Toplantıda; 5174 Sayılı Kanun doğrultusunda üyelerin iştigal konularına giren ürünlerin imalinden satışına kadar geçen süreçte meydana gelen fire ve zayiat oranlarını belirlemek amacıyla geçtiğimiz yıllarda yapılmış olan çalışmalar, bu süreçte meydana gelen ekonomik ve teknolojik gelişmeler de dikkate alınmak suretiyle tekrar gözden geçirildi.

Bu bağlamda, komitenin faaliyet alanına giren ve ekte yer alan ürünlerin fire ve zayiat oranlarının güncelliğini koruması nedeniyle aynen devamına karar verildi. Alınan karar ve konuyla ilgili ileriye dönük gelmesi muhtemel itirazi ve/veya münferit taleplerin oda organlarınca ayrıca değerlendirilmesi hususlarının Yönetim Kuruluna sunulmasına oybirliği ile karar verildi.

EK:

Ambalaj Malzemeleri (Baskılı Karton Kutular, Alüminyum Tabaklar vb.):

Her türlü dondurulmuş gıda maddelerinin (balık, sebze-meyve vb.) ihracatlarında kullanılan ambalaj malzemelerinin (baskılı karton kutular, alüminyum tabaklar vb.) gerek boşaltma sırasında, gerekse işçilik-kullanım aşamasında %3 ile %5 arasında fire oluşabilir.

Kağıdın Nakliyesi, Depolanması, Baskısı ve Baskı Sonrası:

Kâğıdın Nakliyesi: Normal şartlarda ambalaj durumunda  %3’e kadar fire verir. Ancak ambalaj parçalanmasında, ambalaja kanca geçmesinde, yükleme ve boşaltma da iyi sarılmadığı için yağmurlu havalarda firenin çok yüksek nispetlere çıkması muhtemel ise de bu normalin dışındaki özel durumlar için özel bir zabıt tespiti gerekmektedir.

Kâğıdın Depolanması: Kağıt ve kartonun alındığı günde yapılan tartıda fire yoktur. Kağıt ve kartonun, dükkanda veya depoda bekleme süresinde bir fire meydana gelir. Malın rutubetini kaybetmesinden husule gelen zamanla orantılı olarak artan bu fire nispeti %3’dür.

Kâğıdın Baskısında: 4 renkli ofset baskı yapılan işlerde (tanıtım broşürü, katalog, takvim, dergi, kitap v.b.) fire oranı %18.5’dir.

Kâğıdın Baskı Sonrasında: Baskısı yapılmış olan işlerin üzerinde daha sonra yapılan laklama ve selefon kaplama gibi işlemler %5; bu işlerin ciltleme, kırım, kesim, yapıştırma aşamalarında %8 fire verir. işin işveren adresinde tesliminde yapılan anlaşmalarda paketleme ve teslimatta %2 fire verir.

Bütün bu firelerin hepsinin bir anda kullanılmaması uygundur. Baskı sonrası işlemlerde (laklama, ciltleme, kesim, kırım) fire oranları üst üste toplanabilir.

Kâğıt:

1) Farmakopi bastırılmasında kâğıt sarfiyatında matbaacı lehine %2 fire hakkı tanınır.

2) Matbu evrakın basım ve cilt işinde tespit edilebilen kâğıt fire nispeti, o işin mahiyetine, şekline, rengine ve teknik hususiyetine göre %2 ila 10 arasında değişebilir.

3) İmalatçıların bobin olarak aldıkları kâğıtların kanca yarası, patlak veya kesme firesi: nakliyede normal şartlarda ambalaj durumuna göre %3 kadar fire olabilir. Ancak ambalaj parçalanmasında, ambalaja kanca geçmesinde yükleme ve boşaltmada iyi sarılmadığı için yağmurlu havalarda firenin çok yüksek nispetlere çıkması muhtemel ise de bu normalin dışındaki özel durumlar için özel bir zabıt tespiti gerekir.

Bobin halindeki sülfit birinci hamurdan kağıt, karton kraft, hutbak, yağ kağıtlarının kesilip paketler haline getirilmesi sırasında %2 ila %4 nispetinde fire olabilir, bobinler hasarlı olduğu takdirde bu hasarın özel bir zabıtla tespit edilmesi gerektiği gibi bu hasardan doğan eksilme fire sayılmayacaktır.

4) Karton fabrikasından hammadde olarak kırpıntı kağıt kullanıldığında, imalat sırasında bu kırpıntı kağıtların %10’a kadar fire vermesi normaldir.

5) Ambalaj kâğıdı, basılması anında %3-5 oranında fire verir.

6) mumlu kâğıt imalinde ise ambalaj kâğıdının mumlanması sırasında %3-5 arasında fire verir. Mumlu kâğıtlar, mumlandıktan sonra üzerine aldığı mum veya parafin nispetinde de ağırlaşırlar.

7) Toptan kâğıt ticareti yapanlarda, kâğıtların iş yerine nakli ve ufak kolilere bölünmelerinde verebileceği fire nispetinin %4 olması normaldir.

8) Kâğıt ve karton, gününde yapılan tartıda, yani malın alındığı günde yapılan tartıda fire yoktur. Kâğıt ve kartonun, dükkânda veya depoda bekleme süresinde bir fire meydana gelir. Malın rutubetini kaybetmesinden husule gelen ve zamanla orantılı olarak artan bu fire nispeti %3 kadardır.

9) Kâğıt torba (kraft): mikronize kalsit, talk ve barit madenlerinin ambalajlanmasında kullanılan kraft torba kâğıtlarının boş olarak nakli, stoklanması, torbaların doldurulması, ağızlarının kapatılması, mamul ambarından yüklenip, nakli ve müşterilere teslimi safhalarında torbaların patlaması ve yırtılması gibi nedenlerle verebileceği fire nispetinin %8-10 civarında olması normaldir.

10) Gazete basımında bobin halinde üretilmekte olan 3. hamur gazete kağıdı kullanıldığında, ilgili fire ve zayiat oranları ortalama olarak aşağıda belirtilmiş olup, bu oranların artmasında tespit raporları ile zaptından sonra mesullere yönelinmesi veya bilirkişi talep edilmesi uygun düşebilir.

a-) paketleme sırasındaki fire oranı %05 (binde beş)

b-) kanca+taşıma sırasındaki fire oranı %05 (binde beş)

c-) baskı ve kopmadan dolayı uygulanacak fire oranı %3

d-) bobin dibi firesi %3

Brüt bobin ağırlığından doğabilecek fire oranı, bobin dibi firesinin içinde, bozuk gazete kâğıdının firesi de baskı ve kopmalardan meydan gelen maddenin içinde mütalaa edilmiştir. Toplam olarak fire oranı %7’dir. Bütün firelerin hepsinin bir anda kullanılmaması uygun düşer.

Kâğıt (Hijyenik):

Normal temizlik kâğıtlarında toptan satışlarda stoklama hatasından %1 fire ve zayiat verir.

Karton:

Gri karton imalatında hammadde olarak hurda (kırpıntı) kâğıt kullanılması sırasında kâğıdın cinsine göre %20 ila %35 civarında fire meydana gelebilir. Gri karton üretiminde randıman oranı elyafın niteliğine göre %65-80 arasında değişebilir.

Mendil:

Islak mendil, ıslak havlu ve kolonyalı mendil ürünlerinin ithalat ve ihracat işlemleri sonucunda oluşan fire oranın %5-%10 arasında değişebilir.

Meyve Sebze Ambalaj Malzemesinde Fire Oranı:

Karton kutuda %5,

Ahşap kasada %5,

Palette %4,

Naylonda (poşet vs) %5,

Kâğıtta %7,

Zımba telinde %5,

Köşebentte  %2,

Köpük kapta %3,

Ahşap kafeste %2 olarak fire oluşabileceği belirlenmiştir.

Oluklu Mukavva Üretimi Sırasında Oluşan Fire Oranı İle Oluklu Mukavvadan Oluklu Kutu Üretimi Sırasında Oluşan Fire Oranları:

Oluklu kutu ambalaj imalatı sektöründe kâğıttan oluklu mukavva üretimi sırasında oluşan fire oranı ile oluklu mukavvadan oluklu kutu üretimi sırasında oluşan fire oranları, odamız 13.Grup Meslek Komitesi’nin (basım sanayii, matbaalar, reklam kuruluşları, ajanslar) Ekim ayı olağan toplantısında değerlendirilmiş olup, kağıttan oluklu mukavva üretimi esnasında,

% 4-5 nem alma,

% 6-7 yan kesim,

% 1-2 kağıt kopma ve ekleme,

% 1-2 bobin açma ve rulo artığı,

% 2-3 ebatlama,

% 1 kalite kontrol fireleri olmak üzere toplam % 15 ila % 20 arasında fire oluşabileceği, ayrıca oluklu mukavvadan mamul kutu üretimi esnasında da % 5 fire verebileceğine karar verilmiştir.